07
Kryzysy surowcowe są wywoływane przez kryzysy, ta wydawałoby się prosta tautologia niesie jednak za sobą głębsze znaczenie. Rynek nieruchomości jest i będzie poddawany czynnikom zewnętrznym, na które nie ma wpływu. Może jedynie przeciwdziałać skutkom lub zabezpieczyć się na przyszłość, skracając łańcuchy dostaw, dbając o efektywność operacyjną i kosztową, zwiększając elastyczność swojego działania i dostosowując stale swój biznes do zmieniającego się otoczenia
08
Kwestia – Kryzysy surowcowe
Wielkie smarowanie
09
System rozrósł się do rekordowego rozmiaru nienotowanego nigdy w historii ludzkości. Sen o globalnej wiosce stał się jawą, a wzajemne zależności osiągnęły apogeum możliwości i wbrew oczekiwaniom izolacjonistów, nadal się pogłębiają.
Nie ma dziś samowystarczalnych, a na każdego monopolistę istnieje marchewka lub kijek, wprowadzające ponownie w ruch koła zębate wymiany.
10
13
Słowniczek:
Kryzys surowcowy – na czym polega?
Kryzys surowcowy to sytuacja, w której występuje niedobór surowców naturalnych, co prowadzi do zakłóceń w ich dostawach, wzrostu cen oraz napięć ekonomicznych i społecznych. Surowce mogą obejmować szerokie spektrum zasobów naturalnych, takich jak ropa naftowa, gaz ziemny, metale rzadkie, węgiel, surowce rolne (np. pszenica, kukurydza) i inne surowce przemysłowe. Kryzysy te mogą być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak zmiany polityczne (np. sankcje, wojny), problemy logistyczne, katastrofy naturalne, nieodpowiedzialna eksploatacja zasobów, zmiany klimatyczne, a także globalne zmiany popytu i podaży.
Przykłady historyczne kryzysów surowcowych
1. Kryzys naftowy 1973 roku
- Kryzys wywołany przez Organizację Krajów Eksportujących Ropę Naftową (OPEC) w odpowiedzi na wsparcie udzielone Izraelowi przez kraje zachodnie podczas wojny Jom Kippur. OPEC nałożyło embargo na eksport ropy do Stanów Zjednoczonych i innych sojuszników Izraela.
Ceny ropy wzrosły czterokrotnie, co doprowadziło do globalnej inflacji, recesji oraz gwałtownych wzrostów cen energii. W wyniku kryzysu wiele krajów podjęło działania na rzecz zwiększenia efektywności energetycznej i rozwoju alternatywnych źródeł energii.
2. Niedobór wody w Kalifornii (2012-2016)
- Wieloletnia susza w Kalifornii doprowadziła do poważnych niedoborów wody, szczególnie dla sektora rolniczego.
Susza miała katastrofalny wpływ na rolnictwo, prowadząc do wzrostu cen żywności w całych Stanach Zjednoczonych. Rządy lokalne wprowadziły restrykcje w zużyciu wody, a także zwiększyły inwestycje w technologie oszczędzania wody.
3. Kryzys energetyczny w Wenezueli (od 2010 roku)
- Spadająca produkcja ropy naftowej i niewłaściwe zarządzanie zasobami doprowadziły do niedoborów energii elektrycznej.
Gospodarka Wenezueli, silnie uzależniona od eksportu ropy, weszła w głęboką recesję, z hiperinflacją, powszechnymi niedoborami dóbr konsumpcyjnych i masową emigracją obywateli.
4. Niedobór metali ziem rzadkich w Chinach (2010)
- Chiny, będące największym producentem metali ziem rzadkich, ograniczyły ich eksport, co doprowadziło do globalnych niedoborów.
Metale ziem rzadkich są kluczowe dla produkcji elektroniki, baterii i innych technologii. Ograniczenia eksportu doprowadziły do wzrostu cen i przyspieszenia poszukiwań alternatywnych źródeł i materiałów.
5. Kryzys gazowy w Europie (2022)
- Ograniczenia dostaw gazu ziemnego z Rosji, wynikające z sankcji nałożonych po inwazji na Ukrainę, spowodowały niedobory gazu w Europie.
Ceny energii gwałtownie wzrosły, wywołując kryzys kosztów życia w wielu krajach. Rządy europejskie podjęły kroki w celu dywersyfikacji źródeł energii i przyspieszenia przejścia na odnawialne źródła energii.
6. Niedobór żywności w Afryce Wschodniej (2011)
- Susza połączona z konfliktem zbrojnym w Somalii doprowadziła do poważnych niedoborów żywności, co skutkowało klęską głodu.
Tysiące osób zginęło z powodu głodu, a miliony były zmuszone do ucieczki ze swoich domów. Międzynarodowa społeczność podjęła akcje pomocowe, ale kryzys podkreślił potrzebę większej odporności systemów rolniczych na zmiany klimatyczne.
7. Kryzys aluminiowy (2008-2009)
- Globalny kryzys finansowy spowodował gwałtowny spadek produkcji aluminium, co doprowadziło do niedoborów surowca.
Niedobory aluminium wpłynęły na przemysł motoryzacyjny i budowlany, zmuszając firmy do szukania alternatywnych materiałów i dostawców. Ceny aluminium wzrosły, wpływając na koszty produkcji i ceny końcowe produktów.
8. Niedobór kakao (2014)
- Epidemia wirusa ebola w Afryce Zachodniej, regionie produkującym większość światowego kakao, oraz zmiany klimatyczne doprowadziły do jego niedoboru.
Ceny czekolady na światowych rynkach wzrosły, a producenci zaczęli eksperymentować z alternatywnymi składnikami. Kryzys podkreślił znaczenie zrównoważonych praktyk rolniczych w obliczu zmian klimatycznych.
9. Niedobór litowców (2021)
- Wzrost zapotrzebowania na baterie litowo-jonowe, szczególnie w związku z rozwojem pojazdów elektrycznych, spowodował niedobory litu i kobaltu.
Ceny baterii wzrosły, co wpłynęło na koszty produkcji pojazdów elektrycznych i urządzeń elektronicznych. Zjawisko to przyspieszyło badania nad alternatywnymi technologiami magazynowania energii.
10. Kryzys nawozowy (2022)
- Sankcje nałożone na Rosję i Białoruś, będące dużymi eksporterami nawozów, doprowadziły do globalnych niedoborów tych surowców.
Wzrost cen nawozów spowodował podwyżki cen żywności, zwłaszcza w krajach rozwijających się, gdzie rolnictwo jest bardziej uzależnione od sztucznych nawozów. Kryzys nawozowy wpłynął również na długoterminowe plany związane z bezpieczeństwem żywnościowym i produkcją rolną.
02
REKLAMA
12
Strategiczne surowce są fundamentem nowoczesnej gospodarki, technologii i bezpieczeństwa narodowego. Ich dostępność, wydobycie i dystrybucja są kluczowymi elementami globalnej polityki i gospodarki. W związku z tym państwa oraz przedsiębiorstwa muszą stosować zaawansowane strategie, aby zarządzać ryzykiem związanym z ich ograniczoną podażą, koncentracją geograficzną i geopolitycznymi napięciami.
W nadchodzących latach zarządzanie tymi zasobami stanie się jeszcze bardziej kluczowe, zwłaszcza w kontekście transformacji energetycznej oraz rosnącej konkurencji o kluczowe surowce.
Krzysztof Kogut
Okiem redakcji
Mechanizm jednak coraz częściej zacina się, nie zawsze jest efektywny i wydajny, a jego niedoskonała dystrybucyjna rola objawia się za każdym razem gdy dochodzi do kryzysu. System nie działa w próżni, obraca bowiem surowcami niezbędnymi do jego utrzymania i wzrostu, a każde wahanie w ich dostawach pogłębia obawy o bezpieczeństwo, ciągłość biznesu i przyszłość społeczeństw.
14
